Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir bireysel ortalama gelirin yüzde 50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2023’te 0,5 puan azalarak yüzde 13,9’a geriledi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistiklerini paylaştı. Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistiklerinin hesaplandığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın 2023 yılı sonuçlarına ilişkin gelir bilgileri, bir önceki takvim yılı olan 2022’yi referans alıyor. Gelir ve yoksulluk hesaplamalarında; Hanehalkı gelirleri, büyüklükleri ve bileşimleri dikkate alınarak eşdeğer hane halkı harcanabilir bireysel gelirine dönüştürülür.
Toplumun genel düzeyine göre makul bir sınırın altında geliri olan bireyler göreli olarak yoksul kabul edilmektedir. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2023 yılında 0,5 puan azalarak yüzde 13,9’a geriledi. Medyan gelirin yüzde 0,1’i dikkate alındığında ise geçen yıl 0,1 puan artarak yüzde 21,7’ye ulaştı.
Eşdeğer hane halkı harcanabilir ortalama gelirinin yüzde 40’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,2 puanlık düşüşle yüzde 7,4 oldu. Medyan gelirin yüzde 70’i dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırı esas alınarak hesaplanan yoksulluk oranı, bir önceki yıla göre 0,4 puan artışla yüzde 29,7 oldu.
En düşük yoksulluk oranı çekirdek aileye sahip olmayan, birden fazla kişiden oluşan hanelerdedir.
Hane türüne göre eşdeğer hanehalkı kullanılabilir medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına baktığımızda; Çekirdek ailesi olmayan birden fazla kişiden oluşan hanelerde yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 3,7 puan azalarak yüzde 8,0’a, tek kişilik hanelerde ise 2,0 puan artarak yüzde 9,5’e ulaştı. En az bir çekirdek aile ve diğer bireylerden oluşan hanelerde yoksulluk oranı 2,1 puan azalarak yüzde 17,5’e, tek çekirdek aileden oluşan hanelerde yoksulluk oranı ise 0,3 puan azalarak yüzde 13,6’ya geriledi.
Okuma yazma bilmeyenlerin yüzde 27,8’i, yükseköğretim mezunlarının ise yüzde 3,2’si yoksul.
Eşdeğer hane halkı harcanabilir ortalama gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına göre; Okuma yazma bilmeyenlerin yüzde 27,8’i, okul mezunu olmayanların yüzde 24,7’si, lise altı eğitime sahip olanların yüzde 14,0’ı, lise ve dengi okul mezunlarının ise yüzde 7,7’si yoksul olarak hesaplandı. Yoksulluk oranının en düşük olduğu küme yüzde 3,2 ile yükseköğretim mezunları oldu.
Maddi ve sosyal yoksunluk oranı yüzde 14,4 oldu
Maddi ve sosyal yoksunluk oranının hesaplanmasında hane düzeyinde sorgulanan değişkenler; Araba sahibi olmak, beklenmedik mali harcamalar yapabilme, evden uzakta geçirilecek bir haftalık tatil masraflarını karşılayabilme, kira, ipotek ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk ve balık içeren yemekler yiyebilme, ihtiyaçlarını karşılayabilme yeteneğidir. evin ısınma ihtiyacı ve eskiyen mobilyaların değiştirilmesi.
Bu oran için bireysel düzeyde toplanan değişkenler; Bunlar, eski kıyafetlerini yenileriyle değiştirebilmek, iki çift düzgün ayakkabıya sahip olmak, ayda en az bir kez tanıdıklarla buluşmak, uygun fiyatlı boş zaman etkinliklerine katılmak, güzel hissetmek için biraz para harcamak ve kişisel kullanım için internete sahip olmak olarak tanımlanıyor. .
Yukarıda belirtilen on üç unsurdan en az yedisini karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan maddi ve sosyal yoksunluk oranı; 2022 yılında yüzde 16,6 iken 2023 anket sonuçlarında 2,2 puan azalarak yüzde 14,4 olacağı varsayılmıştı.
Kalıcı yoksulluk oranı yüzde 12,3 oldu
Dört yıllık panel bilgileri kullanılarak hesaplanan yoksulluk oranı, eşdeğer hane halkı harcanabilir ortalama gelirinin yüzde 60’ına göre, son yılda ve önceki üç yılın en az ikisinde yoksul olan bireyleri içeriyor. Buna göre 2023 anket sonuçlarına göre yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 1,7 puan azalarak yüzde 12,3 oldu.
En düşük göreli yoksulluk oranı TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesinde gerçekleşti
Ülkemizde yaşanan deprem nedeniyle 2023 yılında TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) bölgesinde saha çalışması yapılamadığı için İstatistiki Bölge Birimler Sınıflandırması (NUTS) sınıflamasında verilen bölgesel sonuçlar 25 bölgeyi kapsamaktadır.
Yoksulluk ve sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıya olanların oranı yüzde 31,0 oldu
Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlar; Göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk ve düşük iş yoğunluğu göstergelerinden en az birinden yoksun olanları ifade eder.
Geçen yılın sonuçlarına göre bireylerin yüzde 31,0’ı yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındaydı. Bu oran yaş gruplarına göre incelendiğinde; Bu oranın 0-17 yaş grubunda yüzde 39,7, 18-64 yaş grubunda yüzde 28,0, 65 ve üzeri yaş grubunda ise yüzde 26,6 olduğu öne sürüldü.
Kendisine ait evde yaşayanların oranı yüzde 56,2 oldu
Konut sahibi olanların oranı geçen yıla göre 0,5 puan azalarak 2023’te yüzde 56,2 olarak hesaplanırken, kiralayanların oranı yüzde 27,8, lojmanda yaşayanların oranı yüzde 0,9, konut sahibi olanların oranı ise yüzde 0,9 oldu. Kendi evinde yaşamayan ve kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15,1 oldu. .
Evin izolasyonu nedeniyle ısınmaması en sık görülen konut ve çevre sorunuydu.
Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 32,6’sı evinde izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşarken, yüzde 32,0’ı sızdıran çatı, rutubetli duvar, çürük pencere çerçevesi vb. sorunlar yaşarken, yüzde 19,8’i ise hava kirliliği, kirlilik veya diğer çevre sorunlarının neden olduğu sorunlarla karşılaştı. trafik veya endüstri tarafından.
Taksit ödeyen veya borcu olanların oranı yüzde 58,0 oldu
Geçtiğimiz yıla göre konut alımı ve konut giderleri dışında borç veya taksit ödemesi yapanların oranı 1,4 puan azalarak yüzde 58,0 oldu. Bu ödemeler nüfusun yüzde 5,7’sine yük getirmezken, yüzde 14,9’una ağır bir yük getirdi. Konut giderlerinin ağır yük olduğu hanelerin oranı 0,3 puan artarak yüzde 17,5’e yükselirken, bu giderlerin hafif yük olduğu hanelerin oranı 8,8 puan artarak yüzde 66,5’e yükseldi. Konut giderlerinin kendilerine yük getirmediğini belirten hanelerin oranı geçen yıla göre 9,2 puan azalarak yüzde 15,9 olarak hesaplandı.
Hanelerin yüzde 58,8’i bir haftalık evden uzakta tatil masraflarını, yüzde 39,2’si günaşırı et, tavuk ve balık içeren yemek masraflarını, yüzde 31,8’i beklenmeyen masrafları, yüzde 19,5’i ise evin ısınma masraflarını karşıladı. Yüzde 64,2’si eski mobilyaların yenilenmesine maddi gücünün yetmediğini belirtti. -ERZİNCAN
